Bovenstaande quote illustreert wel dat het de "natuurlijke" vorm van lopen is. Het is de manier van lopen die vroeger quasi iedereen toepaste . En dan spreek ik niet alleen in het stenen tijdperk, maar zelfs tot de jaren '70 wanneer de 'moderne' sportschoen geïntroduceerd werd.
Wat is Barefoot Running? Barefoot running is letterlijk hardlopen op blote voeten. En hoewel er ook bij ons ook heel wat mensen zijn die echt blootsvoets lopen, gebruiken barefoot runners meestal toch specifieke barefoot schoenen . Een correctere term is dan eigenlijk ook natuurlijk hardlopen (natural running) of minimalistisch hardlopen (minimalistic running). Bij deze speciale vorm van hardlopen, worden er heel soepele (barefoot) hardloopschoenen gebruikt. Deze schoenen zorgen voor bescherming van de voetzool en geven je extra grip, maar zijn niet gemaakt om extra demping of steun te bieden. Ze geven dus het gevoel van blote voeten; vandaar de term barefoot shoes of barefoot schoenen .
En eigenlijk hoeft het niet eens over (hard)lopen te gaan, maar gaat het gewoon over bewegen volgens de manier waarop ons lichaam gemaakt is. Zonder hulpmiddelen, zonder steun maar gewoon vertrouwen op ons eigen lichaam. Je kan barefoot running dus gerust uitbreiden naar barefoot living en in dat opzicht kan je het dus eerder als een levensstijl dan als een techniek zien.
Hoe we allemaal leerden lopen op school...
Quasi iedereen heeft op school hetzelfde geleerd: als we lopen moeten we eerst de knieën heffen. Daarna zwaai je het onderbeen zover mogelijk naar voor. Je plaatst de hak van de schoen op de grond en vervolgens rol je de voet af. Laten we dit nu eens analyseren.
Plaatsing van het steunbeen bij 'klassiek' hardlopen:
Door het heffen van de knieën en het uitpendelen van het onderbeen, plaats je jouw voet voor het lichaam. Het zwaartepunt van het lichaam bevindt zich ter hoogte van je bekken. Dit wil zeggen dat je zwaartepunt zich tijdens het lopen achter jouw steunpunt bevindt. Je moet dus je zwaartepunt actief over jouw rotatiepunt heen bewegen.
Doordat je steunpunt zover voor jouw zwaartepunt geplaatst wordt, ga je quasi automatisch een hiellanding uitvoeren. Je volledige lichaamsgewicht komt terecht op het hielbeen. Ik weet niet hoeveel vet er onder jouw hielbeen zit, maar bij mij persoonlijk is dat niet zoveel. Met andere woorden, het hielbeen is eigenlijk van nature niet beschermd om hierop te landen!
Plaatsing van het steunbeen bij barefoot running:
Bij barefoot running leun je vanuit je zwaartepunt naar voor (opgelet: niet voorover buigen! Dan leunt je bovenlichaam naar voor, maar steek je meestal je bekken naar achter!). Door licht naar voor te leunen, komt je zwaartepunt automatisch voorbij je steunpunt en 'val' je als het ware vooruit. Plaats nu een voet naar voor. Je landt op je voorvoet, met de voet onder je lichaam. Op dit moment staan het bekken, de knie en je enkel quasi boven elkaar . Dit zijn je natuurlijke schokdempers . Pas daarna komt de hiel op de grond. Doordat je voorover leunt ga je automatisch over naar de volgende stap. Het begin van de stap is echter niet het heffen van de knie, maar het optillen van je voet (richting het achterwerk).
De beweging bij barefoot running start dus bij de hamstrings (heffen van de voet richting bil) en niet vanuit de quadriceps (knie heffen). Hoe dicht de hiel bij de bil komt is afhankelijk van de loopsnelheid. Pas in tweede fase beweegt het bovenbeen naar voor. Dit is eerder een passieve beweging (door de snelheid van het heffen van de hiel) en minder een actieve beweging. Opnieuw telt hierbij: hoe hoger de snelheid, hoe hoger de knie komt (door een hogere snelheid en een grote massa van het been wordt dit naar voren geslingerd).
Bij barefoot running zal de paslengte veel kleiner zijn en de pasfrequentie veel hoger . Een normale pasfrequentie bij barefoot running is 180 passen per minuut !
En zeg nu zelf. Wat klinkt er logischer: jezelf over je zwaartepunt heentrekken of door een aangepaste lichaamshouding bijna automatisch over je zwaartpunt vallen?
Reset je lichaam
Men kan het nooit genoeg benadrukken: maar om over te schakelen naar barefoot running heeft je lichaam tijd nodig. Jaren aan een stuk heb je waarschijnlijk je voeten weggestoken in (te) nauwe schoenen. Schoenen waarbij je voetspieren amper of niet actief waren. En dus ook niet getraind zijn.
Bij barefoot running krijgt je voet plots alle vrijheid die hij nodig heeft. Ofwel doordat hij helemaal niet beperkt wordt (blote voeten) ofwel omdat hij eindelijk de ruimte krijgt die een voet eigenlijk nodig heeft (barefoot of minimalistische schoenen). Daarenboven heeft de voet véél meer grondgevoel en kunnen de voetspieren veel beter anticiperen op de ondergrond.
Maar: hoogstwaarschijnlijk is je lichaam hier niet aan aangepast. De botjes van je voorvoet zijn het niet (meer) gewend van zo zwaar belast te worden, je voetspieren zijn jaren aan een stuk lui geweest. Met andere woorden: je zal je lichaam terug moeten trainen . Geef je lichaam de tijd om zich aan te passen aan je nieuwe techniek. Eigenlijk is dit ironisch. Je moet je lichaam "resetten" omdat je jarenlang verkeerd stond en liep.
Starten met barefoot running
Loop de eerste keer niet verder dan een paar honderd meter. Je kan dit eventueel doen als 'uitloper' van je normale training. Je lichaam heeft een twaalftal weken nodig om zich aan te passen aan je nieuwe techniek. Na 12 weken zal je in principe een 15 à 20-tal minuutjes gemakkelijk kunnen lopen met de barefoot running techniek. Daarna kan je verder volume beginnen opbouwen, een ideale hoeveelheid vanaf dan is 10% extra per week . Hou er wel rekening mee dat het wel tot een jaar kan duren voordat je lichaam zich 100% heeft aangepast. Hoe meer je ook in het dagelijkse leven op blote voeten of minimalistische schoenen beweegt, hoe sneller dat je lichaam went aan zijn nieuwe uitlijning.
Wil je zo snel mogelijk de juiste hardlooptechniek leren? Dan is het eigenlijk het beste om te lopen met blote voeten op een harde ondergrond . Hierbij krijgt je lichaam het meeste feedback en zal je jezelf sneller op foutjes betrappen. Wil je hardlopen op minimalistische schoenen? Ook dan kan het interessant zijn om eerst op blote voeten te trainen en je techniek te perfectioneren!